Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị. (Ảnh VGP/Nhật Bắc).

 

Đồng chủ trì Hội nghị có các Phó Thủ tướng: Trần Hồng Hà, Hồ Đức Phớc. Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cùng nhiều lãnh đạo các Bộ, ngành, các chuyên gia, đại diện lãnh đạo các Hiệp hội Bất động sản, ngân hàng, doanh nghiệp bất động sản lớn trên cả nước tham dự Hội nghị.

Thời gian qua, Thủ tướng liên tục chủ trì các hội nghị, gặp gỡ các doanh nghiệp để khơi thông nguồn cung nhà ở xã hội, giải "cơn khát" an cư cho người dân. Mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Quyết định số 444/QĐ-TTg ngày 27/2/2025 giao chỉ tiêu hoàn thành nhà ở xã hội trong năm 2025 và các năm tiếp theo đến năm 2030 để các địa phương bổ sung vào chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Theo đó, giai đoạn 2025-2030 cả nước phải hoàn thành 995.445 căn hộ để có thể đạt được mục tiêu xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030.

 

Thứ trưởng Bộ Xây dựng phát biểu tại Hội nghị.

 

Mục tiêu cụ thể của từng năm như sau: Năm 2025 là 100.275 căn hộ, năm 2026 là 116.347 căn hộ, năm 2027 là 148.343 căn hộ, năm 2028 là 172.402 căn hộ, năm 2029 là 186.917 căn hộ và năm 2030 là 271.161 căn hộ.

Địa phương được giao chỉ tiêu lớn nhất về nhà ở xã hội là Thành phố Hồ Chí Minh với 69.700 căn. Tiếp đó là Hà Nội với 56.200 căn, Hải Phòng 33.500 căn, Đà Nẵng 12.800 căn, Cần Thơ 9.100 căn.

Tại Hội nghị, các đại biểu sẽ thảo luận, góp ý nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội và thực hiện hiệu quả đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030".

 

Toàn cảnh Hội nghị.

 

Ưu tiên phát triển nhà ở xã hội, đảm bảo quyền có chỗ ở của người dân

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, việc phát triển nhà ở xã hội đã được bàn nhiều, nhưng công tác triển khai hiệu quả chưa cao. Chủ trương rất rõ của Đảng, Nhà nước ta là phát triển nhanh nhưng bền vững, không hy sinh tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần; con người có quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc, trong đó gồm quyền có chỗ ở.

 

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu khai mạc Hội nghị.

 

Hoan nghênh một số địa phương vừa qua đã khởi công các dự án nhà ở xã hội lớn, song Thủ tướng bày tỏ trăn trở khi "đất trong tay chúng ta, tiền có thể huy động, cơ chế, chính sách, thủ tục do ta mà việc xây dựng nhà ở xã hội không chuyển biến hoặc chuyển biến rất chậm".

Thủ tướng khẳng định nhu cầu nhà ở xã hội rất lớn, do đó, các cơ quan phải đặt mình vào địa vị của người có nhu cầu để giải quyết, triển khai các công việc theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn. Trong đó, các địa phương đã được giao chỉ tiêu cụ thể về xây dựng nhà ở xã hội, phải coi đây là nhiệm vụ chính trị, với quan điểm lấy con người là trung tâm, là chủ thể, con người là yếu tố quyết định với sự phát triển, mọi chính sách phải hướng đến con người.

Thủ tướng đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận thẳng thắn về một số nội dung: Chỉ tiêu xây dựng nhà ở xã hội giao các địa phương đã phù hợp chưa, từng địa phương có cần làm thêm không; cơ chế, chính sách vướng mắc cần giải quyết; cách huy động nguồn lực; thiết kế, mẫu nhà ở xã hội; khả năng sản xuất hàng loạt; về cách làm, công tác quy hoạch, giao đất, thủ tục hành chính trong triển khai các dự án nhà ở xã hội.

Vừa qua một số vướng mắc về thể chế đã được tháo gỡ nhưng vẫn còn, Thủ tướng đề nghị các đại biểu góp ý cụ thể về vướng mắc pháp lý để đề xuất tháo gỡ ngay tại kỳ họp Quốc hội sắp tới.

Thủ tướng đặt vấn đề tổ chức cuộc thi thiết kế kiến trúc nhà ở xã hội, để có các mẫu nhà phù hợp điều kiện, cảnh quan, văn hóa, khí hậu từng vùng miền (miền núi phía Bắc, đồng bằng sông Hồng, duyên hải miền Trung, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, Tây Nam Bộ), phù hợp nhu cầu người sử dụng mà vẫn khang trang, sáng xanh sạch đẹp. Đồng thời, có thể nghiên cứu việc xây dựng nhà ở xã hội bằng lắp ghép cấu kiện bê tông cốt thép.

Về nguồn lực, Thủ tướng đề cập một số giải pháp đã và đang được triển khai như: Thành lập quỹ nhà ở quốc gia; giải ngân gói tín dụng 140 nghìn tỷ đồng cho nhà ở xã hội mà không tính vào “room” tín dụng của các ngân hàng… Đặc biệt, về thủ tục, Thủ tướng cho rằng cần tạo cơ chế, chính sách, kêu gọi doanh nghiệp làm một cách nhanh chóng, cắt giảm thủ tục, với tinh thần vì dân, vì nước.

Thủ tướng đặt vấn đề: Các doanh nghiệp chưa làm vì sao, phải chăng vì chính quyền chưa dám giao việc? Có thể giao trực tiếp cho doanh nghiệp, không cần qua đấu thầu được không, miễn là bảo đảm công khai, minh bạch, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí? Nếu đấu thầu thì phải bảo đảm thực chất, không hình thức, không quân xanh, quân đỏ, tránh tình trạng quy trình rất dài, tốn thời gian mà không mang lại điều gì cả.

Cùng với đó, cấp ủy, chính quyền địa phương phải đồng hành, hỗ trợ nhà thầu, không để họ cô đơn trên công trường; huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự tham gia của các lực lượng như thanh niên, phụ nữ, phát huy nghệ thuật "chiến tranh nhân dân", ai có gì giúp nấy để tạo sức mạnh tổng hợp.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng lưu ý, nhà ở xã hội không có nghĩa là làm ở những chỗ đất "đầu thừa đuôi thẹo", những nơi "khỉ ho cò gáy", không làm được nhà ở thương mại thì làm nhà ở xã hội. Phải ưu tiên nhà ở xã hội trước rồi mới đến nhà ở thương mại. Nhà ở xã hội phải đầy đủ điều kiện hạ tầng (giao thông, y tế, giáo dục, thể thao, xã hội, môi trường…) như nhà ở thương mại, nhưng chỉ khác là Nhà nước có các chính sách hỗ trợ. Nhà ở xã hội phải có hình thức mua và thuê mua.

Bộ Xây dựng: Đề xuất thí điểm về cơ chế, chính sách đặc thù, bao gồm chính sách lựa chọn chủ đầu tư không thông qua đấu thầu

Thí điểm về cơ chế, chính sách đặc thù Báo cáo tình hình phát triển nhà ở xã hội, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành gần 20 văn bản gồm các Nghị quyết, Chỉ thị, Quyết định, Công điện… với nhiều giải pháp, nhiệm vụ cụ thể và quyết liệt nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để tập trung triển khai nhanh, hiệu quả Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030".

Theo đó, đến nay trên địa bàn cả nước có 10 địa phương đã đưa chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm và 5 năm của địa phương. Đã có 30 địa phương ban hành kế hoạch triển khai Đề án. Tổng hợp báo cáo của các địa phương, trên địa bàn cả nước đã quy hoạch 1.309 vị trí với quy mô 9.737ha đất làm nhà ở xã hội.

Theo đó, hầu hết các địa phương đều dành đủ quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội. Nhiều địa phương đã quan tâm, dành quỹ đất nhà ở xã hội tại các vị trí thuận lợi, gần các trung tâm đô thị, khu công nghiệp, đảm bảo đáp ứng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội như: Đồng Nai (1.064ha), Quảng Ninh (666ha), Hải Phòng (336ha), Bình Dương (408ha)... Tuy nhiên, còn một số địa phương bố trí quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội còn chưa tương xứng với nhu cầu.

Qua tổng hợp báo cáo của các địa phương, trong giai đoạn từ năm 2021 đến nay, trên địa bàn cả nước có 655 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 593.428 căn. Riêng trong năm 2024, cả nước có 28 dự án với quy mô 20.284 căn đã hoàn thành; 23 dự án với quy mô 25.399 căn đã được cấp phép, khởi công xây dựng; số lượng dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư là 113 dự án, tương đương 142.450 căn. Năm 2024, số lượng dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư là 113 dự án, tương đương 142.450 căn. Có 26 dự án với quy mô 27.819 căn đã được cấp phép, khởi công xây dựng. Đến nay có 103 dự án với quy mô 66.755 căn đã hoàn thành. Riêng trong năm 2024 có 28 dự án với quy mô 21.874 căn đã hoàn thành.

Theo báo cáo, các địa phương tính đến thời điểm hiện tại đã có 37/63 UBND tỉnh gửi văn bản hoặc công bố trên cổng thông tin điện tử về danh mục dự án tham gia Chương trình với tổng số là 90 dự án, tổng số tiền giải ngân theo Chương trình 120.000 tỷ đồng là 2.845 tỷ đồng.

Về mục tiêu năm 2025, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết, hoàn thành xây dựng 100 nghìn căn nhà ở xã hội. Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Xây dựng nghiên cứu, chủ trì xây dựng Nghị quyết thí điểm về cơ chế, chính sách đặc thù về phát triển nhà ở xã hội, bao gồm chính sách lựa chọn chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội không thông qua đấu thầu và một số chính sách tháo gỡ vướng mắc trong phát triển nhà ở xã hội.

Tổng Công ty HUD dành nhiều nguồn lực phát triển NƠXH tại nhiều địa phương

Ông Đậu Minh Thanh, Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD) cho biết, với vai trò là doanh nghiệp Nhà nước thuộc Bộ Xây dựng, Tổng Công ty HUD xác định phát triển nhà ở xã hội (NƠXH) là nhiệm vụ chính trị trọng tâm và đã dành một phần nguồn lực quan trọng để chủ động triển khai đầu tư các dự án NƠXH tại nhiều địa phương trong cả nước.

Tính đến thời điểm hiện nay, HUD đã hoàn thành bàn giao, đưa vào sử dụng khoảng 3.500 căn hộ. Từ nay đến năm 2026, Tổng Công ty triển khai các dự án NƠXH với 2.800 căn hộ và hướng tới mục tiêu 17.500 căn hộ NƠXH đến năm 2030 góp phần hiện thực hoá Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030" mà Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt.

Qua quá trình triển khai thực tiễn về đầu tư xây dựng NƠXH, Tổng Công ty HUD gặp những khó khăn và đề xuất các giải pháp cụ thể như sau: Về thủ tục, cơ chế ưu đãi hỗ trợ của địa phương cho dự án NƠXH: Có những dự án NƠXH khi hoàn thiện hạ tầng bên trong nội khu lại thiếu, chậm được kết nối với hạ tầng khu vực. Thực tế khi sử dụng nguồn vốn địa phương để hỗ trợ về chi phí giải phóng mặt bằng, chi phí đầu tư hạ tầng kỹ thuật và đấu nối hạ tầng kỹ thuật chưa có hướng dẫn cụ thể, có nguy cơ bị coi là dự án đầu tư công và phải thực hiện theo Luật Đầu tư công sẽ rất khó triển khai. Dẫn tới một số địa phương vướng mắc và lúng túng khi thực thi thậm chí dừng cơ chế hỗ trợ để rà soát các văn bản pháp luật khác có liên quan.

Về việc áp dụng cơ chế ưu đãi miễn tiền sử dụng đất đối với các dự án NƠXH được phê duyệt trước Luật Nhà số 27/2023-QH15: Kiến nghị Chính phủ có những chỉ đạo cụ thể để tháo gỡ những vướng mắc nêu trên đối với các dự án NƠXH trong việc đề nghị miễn tiền sử dụng đất, xác định giá đất. Cụ thể, cho phép áp dụng quy định về miễn tiền sử dụng đất tại Luật Đất đai số 31/2024-QH15 và Luật Nhà ở số 27/2023-QH15 đối với các dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư trước ngày Luật Nhà ở số 27/2023-QH15 có hiệu lực.

Về phần lợi nhuận bù đắp từ phần 20% đất thương mại sang giá bán: Trong trường hợp địa phương chưa xác định được tiền sử dụng đất tại dự án theo quy định, cho phép nhà đầu tư chủ động tính toán và tạm so sánh với giá trị tiền sử dụng đất tạm tính theo bảng giá đất công bố của địa phương ở thời điểm tính toán làm cơ sở để chấp thuận giá bán nhà ở hình thành trong tương lai của dự án. Khi đó, chủ đầu tư có thể cam kết trong trường hợp khi quyết toán dự án, nếu lợi nhuận từ phần 20% đất thương mại thấp hơn so với giá trị tiền sử dụng đất phải nộp theo quy định thì nhà đầu tư sẽ chịu phần tổn thất chi phí này.

Hiện nay, quy định về trình tự thủ tục, thời gian để phát triển 1 dự án NƠXH là khá lớn. HUD kiến nghị: Chính phủ xem xét, xây dựng các quy định, cơ chế ưu tiên cho phát triển các dự án NƠXH thông qua việc rút ngắn các trình tự thủ tục, thời gian thực hiện các trình tự thủ tục ở các bước: Lựa chọn nhà đầu tư: Áp dụng phương thức chỉ định thầu đối với các dự án đã có nhà đầu tư đáp ứng đầy đủ điều kiện (có thể theo xếp hạng các nhà đầu tư theo thang điểm thông qua việc đánh giá hồ sơ năng lực, kinh nghiệm ở bước mời quan tâm hoặc theo quy mô các dự án NƠXH) hoặc rút ngắn quy trình đấu thầu bằng cách nâng cao năng lực, trách nhiệm bên mời thầu nhằm giảm bớt các thủ tục, thời gian không cần thiết như: Sửa đổi, làm rõ, gia hạn hồ sơ mời thầu; đánh giá hồ sơ dự thầu.

Về các vướng mắc về thủ tục kinh doanh dự án NƠXH: Quá trình xét duyệt phương án kinh doanh cũng như xét duyệt hồ sơ đối tượng được hưởng ưu đãi về chính sách NƠXH còn kéo dài do cơ sở dữ liệu về các đối tượng được hưởng ưu đãi chưa có hoặc chưa đầy đủ.

Về vướng mắc trong cơ thế thực hiện và quản lý quỹ đất để xây dựng NƠXH: Hiện nay, tại một số địa phương có quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội rất lớn thuộc diện bàn giao lại cho địa phương thực hiện theo Quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư dự án phát triển khu đô thị, khu nhà ở (KĐT, KNO). Trong khi đó các địa phương còn hạn chế về nguồn lực cũng như vướng mắc thủ tục đầu tư nên việc đưa quỹ đất trên vào sử dụng rất chậm, gây lãng phí nguồn lực. Trong khi chính doanh nghiệp phát triển KNO, KĐT có quỹ đất đó hoàn toàn có đủ năng lực và mong muốn tham gia đầu tư NƠXH.

Việc điều chỉnh để giao chủ đầu tư KĐT, KNO có quỹ đất đó trực tiếp thực hiện đầu tư NƠXH thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh, thành phố nhưng còn tồn tại e ngại vướng mắc về pháp luật đấu thầu và đầu tư hiện hành.

Xin kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương rà soát các quỹ đất thuộc diện bàn giao để xây dựng NƠXH; xem xét nếu chủ đầu tư KĐT, KNO có quỹ đất đủ năng lực và có nguyện vọng đầu tư nhà ở xã hội thì tổ chức điều chỉnh để giao cho chủ đầu tư đó triển khai đầu tư NƠXH, nhanh chóng khai thác quỹ đất hiện có.

Đặc biệt, triển khai cơ chế để cụ thể hoá Chỉ thị số 34-CT/TW của Ban Bí thư ngày 24/5/2024 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển NƠXH trong tình hình mới, trong đó có nội dung nghiên cứu thành lập, thiết lập cơ chế hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước chuyên đầu tư phát triển NƠXH, kiến nghị Chính phủ xem xét ban hành cơ chế đặc thù lựa chọn, giao nhiệm vụ cho các doanh nghiệp Nhà nước có đủ uy tín, năng lực kinh nghiệm chủ động sử dụng nguồn vốn và đề xuất thực hiện đầu tư các dự án NƠXH tại các địa bàn có nhu cầu cao để đẩy mạnh nguồn cung.

Vingroup đặt mục tiêu xây dựng 500.000 căn NƠXH

Đại diện Tập đoàn Vingroup cho biết, Tập đoàn sẵn sàng hoàn thành mọi nhiệm vụ mà Chính phủ, Thủ tướng giao trong lĩnh vực NƠXH. Bản thân Tập đoàn Vingroup đã đăng ký từ nay đến năm 2030 xây dựng 500.000 căn hộ. Chúng tôi quyết tâm thực hiện mục tiêu.

Tập đoàn Vingroup có hai kiến nghị: Thứ nhất, kiến nghị Thủ tướng cho phép các địa phương được chỉ định thầu, chỉ định nhà đầu tư; Thứ hai, cho phép các địa phương rút ngắn thủ tục hoặc cho làm song song. Ví dụ, cùng lúc có thể vừa làm quy hoạch, vừa làm thủ tục đầu tư xây dựng… thì sẽ rút ngắn nhiều thời gian. Nếu chúng ta làm xong quy hoạch rồi đến khâu đầu tư, tài chính… sẽ tạo ra nhiều thủ tục hành chính. Cần giao thẳng cho đơn vị đủ năng lực để triển khai nhanh

Đề xuất áp dụng mô hình nhà bê tông lắp ghép

Bà Đặng Thị Kim Oanh, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Kim Oanh cho biết, với kinh nghiệm trong lĩnh vực bất động sản, Tập đoàn Kim Oanh luôn nỗ lực đáp ứng nhu cầu thực của thị trường, đặc biệt là giúp người lao động an cư.

Ngoài các dự án NƠXH, chúng tôi triển khai nhà ở thương mại giá hợp lý (950 triệu - 1,6 tỷ đồng/căn với 1-2 phòng ngủ), đảm bảo chất lượng, tiện ích và vị trí thuận lợi. Dù thị trường khó khăn, nhiều dự án đã thành công, thu hút cư dân đông đúc nhờ: Đầu tư dài hạn từ quỹ đất tích lũy, ưu tiên tạo việc làm hơn lợi nhuận; chính sách thanh toán linh hoạt (trả trước 200-300 triệu đồng, hỗ trợ lãi suất và ân hạn nợ gốc); pháp lý minh bạch, bàn giao sổ nhanh. Khách hàng đánh giá cao, giá trị vượt mong đợi, biến giấc mơ an cư thành hiện thực.

Để hưởng ứng Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội, Tập đoàn Kim Oanh đặt mục tiêu phát triển 40.000 căn từ nay đến năm 2028. Tuy nhiên, cần sự phối hợp toàn hệ thống chính trị. Từ kinh nghiệm quốc tế (Nhật Bản, Malaysia, Singapore), tôi đề xuất: Mở rộng diện tích và phân khúc: Singapore xây nhà ở xã hội 3-4 phòng ngủ, phù hợp gia đình đa thế hệ, phân loại theo thu nhập; Xây dựng theo nhu cầu: Đăng ký trước, tránh lãng phí nguồn lực; Hỗ trợ tài chính linh hoạt: Lãi suất ưu đãi (1-2%) cho người thu nhập thấp, chính sách phù hợp từng nhóm; Đảm bảo chất lượng: NƠXH tại Singapore bền vững 2-3 thế hệ, giá trị tăng dần.

Chúng tôi đề xuất thêm, Việt Nam có thể áp dụng mô hình nhà bê tông lắp ghép: Thi công nhanh, tiết kiệm chi phí, bền vững 50 năm, phù hợp địa chất yếu. Tuy nhiên, thách thức lớn là giải ngân vốn vay. Nhiều dự án của chúng tôi hoàn thiện sớm nhưng ngân hàng chậm giải ngân, gây lãng phí và khó khăn cho cả doanh nghiệp lẫn người mua.

Vì vậy, tôi kiến nghị: Đảm bảo chương trình tín dụng cho vay 120.000 tỷ đồng và lãi suất ổn định 10 năm; đánh giá lại nhu cầu thực tế; tạo cơ chế hỗ trợ quỹ đất, đặc biệt tại Thành phố Hồ Chí Minh. Kim Oanh sẵn sàng đầu tư với nguồn lực hiện có, mong nhận hỗ trợ vay ưu đãi để đẩy nhanh tiến độ. Cuối cùng, tôi kính mời Thủ tướng và quý đại biểu ghé thăm dự án NƠXH tại Bình Dương, đồng thời kêu gọi các doanh nghiệp hợp tác để cùng thực hiện mục tiêu 1 triệu căn nhà cho người lao động.

Becamex: Cần sớm xây dựng quỹ nhà ở quốc gia

Đại diện Becamex cho rằng, cần sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính quyền và doanh nghiệp từ Trung ương đến địa phương với nhiệm vụ, trách nhiệm cụ thể, giao tiến độ thực hiện. Cần sớm xây dựng quỹ nhà ở quốc gia gắn với cơ sở dữ liệu về dân số, thu nhập, từ đó chúng ta có sự chuẩn bị về kế hoạch xây dựng, phát triển, tránh sự bị động. Phải làm sao thủ tục pháp lý đơn giản nhất với cơ chế "một cửa".

Nếu như chúng ta chuẩn hóa, sử dụng công nghệ mới, thiết kế mẫu, sẽ giúp giảm giá thành, tăng chất lượng sản phẩm, rút ngắn thời gian thi công rất nhiều. Một điểm quan trọng nữa là chương trình cho vay ưu đãi với thời gian dài và lãi suất cố định. 100% các quốc gia thành công trong xây dựng nhà ở xã hội đều có chính sách cho vay 25 năm với lãi suất cố định. Điều này rất cần thiết, vừa cho đối tượng mua nhà vừa cho chủ đầu tư.

Điều quan trọng nữa là làm sao chúng ta gắn toàn bộ dự án nhà ở xã hội trong quy hoạch phát triển chung của quy hoạch tỉnh, quy hoạch vùng để thiết lập hệ thống giao thông công cộng, đường sắt đô thị, từ đó chúng ta giảm lưu lượng giao thông bình thường, hình thành những khu đô thị vệ tinh… Chúng ta cần giải quyết được bài toán có tính chất tổng thể hơn, tránh phát triển manh mún.

Với những kinh nghiệm như thế, chúng tôi đã làm những khu đô thị tích hợp, vai trò của NƠXH đóng góp không chỉ mang đến điều kiện thu hút đầu tư, tạo ra bộ mặt đô thị, phát triển bền vững, phát triển lan tỏa, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Viglacera: Cần giao thẳng cho đơn vị đủ năng lực để triển khai nhanh

Đại diện Tập đoàn Viglacera cho biết, hiện Viglacer đang thực hiện 10 dự án nhà ở xã hội với số căn hộ là 17.200, đã bàn giao cho Hà Nội 5.500 căn đi vào sử dụng. Chúng tôi sẽ cung cấp những sản phẩm đồng bộ để vừa thi công nhanh, vừa giảm giá thành đúng theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Chúng tôi sẵn sàng phối hợp với các tổ chức để triển khai các biện pháp khoa học công nghệ để sản xuất ra những bộ sản phẩm đưa vào chỉ lắp thôi, sẽ giảm được thời gian hỏng hóc trong quá trình thi công và chất lượng được đảm bảo, đẩy mạnh tốc độ đầu tư xây dựng, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Viglacera có 2 đề xuất: Thứ nhất, về việc giao chủ đầu tư đã được Thủ tướng kết luận, làm theo thiết kế, giá được phê duyệt, khách hàng cũng được phê duyệt nên không cần đấu thầu. Đề nghị giao thẳng cho đơn vị nào đủ năng lực để làm cho nhanh vì thủ tục này tốn rất nhiều thời gian.

Thứ hai, hiện nay chúng tôi đang triển khai các dự án NƠXH tại các khu công nghiệp. Có thực tế là các chủ khu công nghiệp mong muốn thuê các toà nhà, sau đó lắp đặt nội thất và cho công nhân vào ở miễn phí. Có nghĩa là công nhân Việt Nam sẽ được vào ở các toà nhà mà chủ khu công nghiệp thuê lại từ các chủ đầu tư NƠXH. Tuy nhiên, điều này đang vướng quy định, đối tượng chủ khu công nghiệp không được thuê NƠXH, rất mong sớm được tháo gỡ vấn đề này.

Cần làm thủ tục song song với thực hiện dự án

Đại diện Tập đoàn Phú Cường cho biết, Tập đoàn đã làm chủ đầu tư dự án một dự án chung cư tại Thành phố Hồ Chí Minh có quy mô 1.271 căn hộ, làm thủ tục trong vòng 4 tháng và dự án đã hoàn thành sau 18 tháng xây dựng, giao nhà trong 2 năm. Có thể nói, ở Thành phố Hồ Chí Minh đánh giá đây là một trong những dự án thủ tục nhanh nhất, xây dựng nhanh nhất và giao nhà nhanh nhất; đây cũng là dự án được đánh giá cao về chất lượng và đưa vào dự án tiêu biểu NƠXH của Công an Thành phố Hồ Chí Minh.

Gần đây, Thành phố Hồ Chí Minh cũng đã quyết liệt trong việc đẩy nhanh tiến độ NƠXH, Thành phố Hồ Chí Minh đã có những buổi lắng nghe những chia sẻ của doanh nghiệp. Điều này giúp khơi dậy tinh thần của doanh nghiệp để doanh nghiệp quyết tâm hơn nữa trong việc thực hiện các dự án nhanh chóng. Chúng tôi rất mong Thủ tướng Chính phủ, Thành phố Hồ Chí Minh quan tâm hơn nữa để đẩy nhanh các dự án này được triển khai nhanh hơn nữa.

Nguyện vọng của chúng tôi đầu tư ở Thành phố Hồ Chí Minh chủ yếu là NƠXH. Hiện tại quỹ đất tại Thành phố Hồ Chí Minh không còn nhiều, tuy nhiên có nhiều khu đất đã bỏ hoang thời gian dài vì vướng mắc pháp lý. Chúng tôi mong muốn có nhiều chính sách, cơ chế, giải pháp hài hòa, thủ tục tinh gọn nhẹ, chẳng hạn Bộ Xây dựng trình Chính phủ có được dự án thí điểm với thủ tục nhanh gọn; bên cạnh đó cần làm thủ tục song song với thực hiện dự án. Nếu Chính phủ, Ngân hàng và doanh nghiệp cùng đồng lòng, chúng ta không chỉ làm được mà còn làm tốt hơn, nhanh hơn, mang lại lợi ích thực sự cho xã hội.

Kiến nghị lập Ban Chỉ đạo quốc gia về NƠXH

Đại diện Tập đoàn Hoàng Quân cho biết: Tập đoàn Hoàng Quân đã đăng ký thực hiện 50.000 sản phẩm căn hộ NƠXH từ năm 2022 đến năm 2030 để đồng hành cùng với mục tiêu của Chính phủ. Tính đến nay, Tập đoàn đã triển khai xây dựng chuỗi 24 dự án NƠXH với hơn 35.000 căn.

Tập đoàn Hoàng Quân xin kiến nghị 5 vấn đề:

Cần có Ban Chỉ đạo quốc gia về NƠXH và nhà ở thu nhập thấp; Các Bộ, ngành có liên quan như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên cũng cần có Ban Chỉ đạo về NƠXH tại Bộ để xử lý, giải quyết những vướng mắc cụ thể; Kiến nghị Ngân hàng Nhà nước cần chủ trì liên tục phối hợp các ngân hàng để giải ngân cho các dự án NƠXH; Cần có số hoá dữ liệu để dễ dàng tìm kiếm, phân loại được đối tượng có NƠXH; Nên chỉ định thầu cho các dự án NƠXH dưới 2.000 tỷ đồng, còn các dự án lớn hơn thì thực hiện đấu thầu.

Cần có thêm cơ chế huy động nguồn vốn xã hội

Ông Nguyễn Xuân Quang, Chủ tịch Tập đoàn Nam Long phát biểu: Trong 15 năm qua, chúng tôi đã làm các dự án giá phù hợp với thị trường. Khó khăn vướng mắc đầu tiên là việc thẩm định giá bán 2 lần. Tôi đề xuất cần xã hội hóa chương trình NƠXH bằng nguồn vốn của doanh nghiệp.

Tập đoàn Nam Long hiện sử dụng hoàn toàn vốn của doanh nghiệp. Cần thay đổi cơ chế quản lý để các doanh nghiệp tham gia, thậm chí có nguồn vốn của các tổ chức nước ngoài.

Với nhà phát triển dự án, chúng tôi kiến nghị chính sách thẩm định, duyệt giá bán 1 lần. Nhà nước trả tiền giải phóng mặt bằng nếu doanh nghiệp ứng ra giải phóng mặt bằng. Nếu bảng giá đất sát giá thị trường thì áp dụng giá mới thực tiễn. Với người mua nhà, hiện nay chính sách tốt nhưng thực tiễn bất cập, duyệt danh sách rất khó khăn. Cần rút ngắn thời gian để thực hiện mục tiêu phát triển NƠXH trong thời gian tới.

Phải kiểm tra xem các địa phương đã thực hiện đúng kế hoạch phân bổ quỹ đất cho NƠXH

GS.TS Hoàng Văn Cường, đại biểu Quốc hội khoá 15 cho biết, việc phát triển NƠXH ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh hiện nay. Với Quyết định số 444/QĐ-TTg ngày 27/2/2025, Thủ tướng Chính phủ đã giao nhiệm vụ phát triển NƠXH cho các địa phương. Điều này đánh dấu sự chuyển biến từ mô hình phát triển thụ động trước đây, vốn kém hấp dẫn so với bất động sản thương mại, sang một cơ chế chủ động hơn. Chính sách này tạo điều kiện để các bên liên quan, bao gồm doanh nghiệp, ngân hàng và người dân, chủ động huy động nguồn vốn và lập kế hoạch đầu tư. Sự phối hợp "tam giác" giữa chính quyền, doanh nghiệp và ngân hàng sẽ mang lại hiệu quả cao hơn, đặc biệt trong năm 2025 – thời điểm then chốt để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8%.

Theo tôi, bất động sản, đặc biệt là NƠXH, sẽ là động lực thúc đẩy tăng trưởng. Việc phát triển NƠXH không chỉ giải quyết nhu cầu an cư mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng sống và tạo xung lực kinh tế - xã hội bền vững.

Trên cơ sở thực trạng hiện nay, tôi xin đề xuất một số kiến nghị như sau:

Thứ nhất, tôi hoàn toàn đồng tình rằng phát triển NƠXH đang đối mặt với hai thách thức lớn. Một là quỹ đất. Hiện nay, không gian và mặt bằng dành cho NƠXH còn hạn chế, khiến người dân và doanh nghiệp khó tiếp cận. Hai là nguồn vốn, nếu không giải quyết được vấn đề này, việc tăng trưởng NƠXH sẽ rất khó đạt được mục tiêu đề ra.

Vì vậy, tôi đề nghị cần rà soát lại quy hoạch đất đai dành cho NƠXH tại các địa phương. Hiện nay, Chính phủ đã ban hành các tiêu chí cụ thể, tức là đã xác định được nhu cầu. Từ đó, chúng ta có thể tính toán chính xác diện tích đất cần thiết. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải kiểm tra xem các địa phương đã thực hiện đúng kế hoạch phân bổ quỹ đất này hay chưa. Nếu không có sự giám sát chặt chẽ, việc triển khai NƠXH sẽ tiếp tục gặp trở ngại, ảnh hưởng đến cả doanh nghiệp và người dân có nhu cầu thực sự.

Kiến nghị thứ hai: Quy hoạch NƠXH cần được thực hiện tại các vị trí phù hợp với nơi sinh sống của người lao động, đặc biệt là các khu vực đông dân cư. Hiện nay, dù một số địa phương đã bố trí quỹ đất cho NƠXH, nhưng nhiều vị trí quá xa trung tâm, gây khó khăn trong việc tiếp cận các tiện ích và phương tiện giao thông. Tôi cho rằng, NƠXH cần được đặt gần những khu vực có điều kiện sống cơ bản để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả sử dụng.

Kiến nghị thứ ba: Quy hoạch các khu NƠXH cần tập trung hóa, thay vì phân tán. Nếu chỉ triển khai các dự án quy mô nhỏ với mức đầu tư hạn chế, sẽ rất khó hình thành các quần thể dân cư có đầy đủ tiện ích cần thiết như y tế, giáo dục và thương mại. Tôi đồng tình rằng, đối với NƠXH, cần tăng mật độ xây dựng và quy mô dự án để tạo ra các khu đô thị tập trung đủ lớn. Khi đó, các địa phương mới có thể thu hút đầu tư hạ tầng xã hội, đáp ứng nhu cầu của đối tượng thụ hưởng NƠXH. Điều này sẽ dẫn đến sự hình thành các mô hình đô thị đa chức năng, phù hợp với người lao động, chẳng hạn như các khu đô thị 3 phút (gần nơi làm việc, dịch vụ và giao thông).

Tuy nhiên, để thực hiện quy hoạch hiệu quả, tôi đề nghị các địa phương phải chịu trách nhiệm đánh giá và đầu tư hạ tầng cơ bản bên ngoài dự án, như giao thông và tiện ích công cộng. Đây là nhiệm vụ bắt buộc, không thể né tránh. Nếu hạ tầng ngoại khu không được đảm bảo, doanh nghiệp dù có triển khai dự án cũng khó đạt được hiệu quả mong muốn.

Về các dự án lớn, tôi đề xuất cho phép doanh nghiệp đầu tư hạ tầng mềm bên trong, chẳng hạn như cơ sở y tế, giáo dục hoặc dịch vụ cộng đồng. Việc này không chỉ giảm gánh nặng cho chính quyền mà còn hỗ trợ doanh nghiệp tạo ra các khu dân cư chất lượng cao. Nếu chính sách này được chấp thuận, tôi tin rằng chúng ta sẽ tạo được mặt bằng thuận lợi để doanh nghiệp triển khai nhà ở xã hội một cách hiệu quả và bền vững.

Vấn đề thứ tư: Tôi đề nghị xem xét và đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan đến phát triển NƠXH. Từ thực tế, tôi nhận thấy nhiều doanh nghiệp gặp phải không ít vướng mắc khiến quá trình triển khai dự án bị cản trở. Tôi cho rằng, với NƠXH, chúng ta hoàn toàn có thể chuẩn hóa quy trình giải quyết thủ tục và ấn định thời gian xử lý cụ thể. Điều này sẽ giúp tránh tình trạng kéo dài không cần thiết, đồng thời giảm bớt gánh nặng hành chính cho doanh nghiệp.

Hiện tại, các dự án NƠXH chưa phải đối mặt với quá nhiều cạnh tranh. Tuy nhiên, trong trường hợp có nhiều doanh nghiệp cùng đăng ký thực hiện một dự án, tôi đề xuất cần xây dựng tiêu chí lựa chọn nhà thầu minh bạch và hiệu quả. Theo tôi, tiêu chí quan trọng nhất nên là thời gian hoàn thành dự án, thay vì chỉ tập trung vào yếu tố chi phí. Doanh nghiệp nào cam kết và chứng minh được khả năng hoàn thành dự án sớm, đúng tiến độ nên được ưu tiên lựa chọn. Cách tiếp cận này không chỉ thúc đẩy tiến độ triển khai nhà ở xã hội mà còn đảm bảo hiệu quả thực hiện, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và xã hội.

Để thực thi hiệu quả, tôi kiến nghị thành lập một nhóm đầu mối chịu trách nhiệm giám sát và điều phối, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình lựa chọn.

Tôi đề nghị cơ quan Nhà nước cần đảm nhận trách nhiệm xét duyệt thông tin và hồ sơ của người mua NƠXH, thay vì đẩy gánh nặng này sang doanh nghiệp. Với công nghệ hiện nay, chúng ta có thể xây dựng một cơ sở dữ liệu tập trung về những đối tượng đủ tiêu chuẩn mua NƠXH. Doanh nghiệp chỉ nên tập trung vào việc cung cấp sản phẩm và thực hiện giao dịch mua bán, chứ không phải chịu trách nhiệm xác minh tính hợp lệ của người mua. Điều này sẽ giảm thiểu rủi ro và tăng tính minh bạch trong quá trình triển khai dự án.

Tôi kiến nghị tăng cường các giải pháp huy động vốn trong nước để phát triển NƠXH. Theo Nghị quyết của Quốc hội, việc nghiên cứu thành lập Quỹ NƠXH đã được đề cập. Tôi đề xuất chính thức hình thành Quỹ này, sử dụng nguồn tiền từ khoản đóng góp 2% tiền sử dụng đất của các dự án NƠXH mà doanh nghiệp nộp. Nguồn quỹ này sẽ được dùng để đầu tư phát triển NƠXH trong tương lai.

Đồng thời, tôi đề xuất áp dụng cơ chế người dân có thể đóng góp trước vào quỹ khi đăng ký mua nhà. Tiêu chí ưu tiên có thể dựa trên mức đóng góp và thời gian tham gia: Ai đóng nhiều tiền và tham gia lâu hơn sẽ được ưu tiên lựa chọn. Cách làm này không chỉ huy động vốn hiệu quả mà còn giúp phân loại rõ ràng giữa đối tượng có khả năng mua, thuê mua hoặc thuê nhà, thay vì phải đánh giá thủ công từng trường hợp.

Tôi đề nghị giao chỉ tiêu cụ thể cho các Ngân hàng về phát triển NƠXH, kèm theo kế hoạch thực hiện chi tiết và hợp lý. Hiện nay, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng đã được triển khai, nhưng tiến độ giải ngân cần được điều chỉnh phù hợp với kế hoạch phát triển mà các địa phương đề ra. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa ngân hàng và chính quyền địa phương để đảm bảo nguồn vốn được phân bổ kịp thời và hiệu quả.

Cần sớm ban hành chính sách thí điểm giao đất không qua đấu thầu

Đại diện Tổng Công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị (UDIC) cho biết: Cuối năm 2024, UDIC đã khởi công các dự án nhà ở xã hội như Khu đô thị mới Hạ Đình (Thanh Trì, Hà Nội) với tiến độ thực hiên rút ngắn còn 24 tháng thay vì 36 tháng theo kế hoạch. Thông qua thực tiễn làm việc với các chủ đầu tư về NƠXH cũng như vai trò là chủ đầu tư, UDIC nhận thấy có 4 nhóm vấn đề về vướng mắc, khó khăn.

Thứ nhất là một số vướng mắc, khó khăn trong phát triển, triển khai NƠXH thì có 4 nhóm vấn đề: Vấn đề thứ nhất là quỹ đất và thời gian phê duyệt dự án. Hiện nay việc bố trí quỹ đất dành cho thực hiện các dự án NƠXH còn rất ít, rất thiếu, đặc biệt chưa đồng đều, chưa đầy đủ, chưa đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật. Thứ hai là thủ tục và quy trình phê duyệt dự án còn tương đối dài.

Nhóm thứ 2 là cơ chế ưu đãi với nhà đầu tư và chủ đầu tư. Thực tế hiện nay giá NƠXH khống chế lợi nhuận cho chủ đầu tư không quá 10%. Trong điều kiện hiện nay, vật tư, nguyên vật liệu và nhân công thường xuyên biến động, thủ tục kéo dài, dẫn đến chi phí tăng do việc thực hiện các dự án bị kéo dài, dẫn đến lợi nhuận không được đảm bảo.

Vướng mắc thứ 3 là cơ chế ưu đãi tín dụng. Việc giải ngân các gói tín dụng ưu đãi, ví dụ gói 120 nghìn tỷ đồng gặp khó khăn do quy trình, thời gian thẩm định tương đối khó và dài, người mua nhà khó chứng minh thu nhập trong khi doanh nghiệp gặp khó trong việc tiếp cận nguồn vốn này. Thứ 4 là sự giao thoa và lúng túng về các thủ tục hành chính giữa các luật mới và luật cũ vẫn còn giá trị hiện hữu.

Từ 4 nhóm khó khăn trên, UDIC kiến nghị các giải pháp: Thứ nhất là chính sách về NƠXH, được coi là chính sách an sinh xã hội, vì vậy Nhà nước đóng vai trò chủ đạo trong chính sách này, doanh nghiệp và người dân là người đồng hành.

Thứ hai cần sớm ban hành chính sách về thí điểm giao đất không qua đấu thầu cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp Nhà nước có đủ kinh nghiệm đầu tư, phát triển NƠXH được nêu tại Quyết định 92, 37, 38 của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời thể hiện sứ mệnh của doanh nghiệp Nhà nước trong việc thực hiện chính sách an sinh xã hội, đúng với Chỉ thị 07 ngày 22/12/2024 của Thủ tướng đối với việc phát triển của Tập đoàn, Tổng Công ty, doanh nghiệp Nhà nước trong các nhiệm vụ, trong đó có nhiệm vụ xây dựng và phát triển NƠXH.

Thứ 3 là Chính phủ cần quan tâm, chỉ đạo sớm thực hiện việc thí điểm quỹ phát triển NƠXH, hoặc là mô hình định chế tài chính phù hợp để phát triển NƠXH dài hạn, bền vững được nêu tại Quyết định 927 của Thủ tướng ngày 30/8/2024.

Thứ 4 là một số cơ chế ưu đãi tại Điều 85 Luật Nhà ở và Nghị định 100 năm 2024 cần được điều chỉnh. Ví dụ kiến nghị nâng lợi nhuận định mức từ 10 lên 15, 20%, kiến nghị về hỗ trợ tiếp cận các nguồn vay vốn như thời gian thẩm định ngắn lại, thời gian cho vay dài lên để đảm bảo nguồn vốn cho các nhà đầu tư.

Thứ 5 là Chính phủ có thể uỷ quyền cho UBND các tỉnh, thành phố quyết định việc tăng vốn điều lệ cho các doanh nghiệp, quyết định và phê duyệt tăng vốn điều lệ cho các doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc tỉnh, thành phố của mình để các doanh nghiệp này sớm có nguồn vốn để đảm bảo năng lực tài chính, sẵn sàng thực hiện các nhiệm vụ được giao trong thời gian tới.

Với các địa phương, UDIC kiến nghị các giải pháp: Áp dụng cơ chế thí điểm Luật Tổ chức chính quyền địa phương cũng như cơ chế đặc thù của Luật Thủ đô với Thành phố Hà Nội về các nhóm vấn đề NƠXH. Đây được coi là một trong những quy định mang tính đột phá, được giao quyền cho các địa phương theo nguyên tắc tự quyết, tự làm, địa phương chịu trách nhiệm.

Đề nghị các tỉnh, thành, địa phương xây dựng các báo cáo và đề xuất Chính phủ cho phép các chính sách đặc thù như cơ chế giao đất không qua đấu thầu cho doanh nghiệp, cơ chế ưu đãi về tài chính cho doanh nghiệp phát triển NƠXH, chính sách hỗ trợ tài chính cho người mua nhà, áp dụng một số mô hình như hợp tác công – tư, đổi đất lấy hạ tầng, tăng quỹ đất phát triển NƠXH.

Ngoài ra, UDIC có một số kiến nghị khác như áp dụng cơ chế mở cửa liên thông để rút ngắn thời gian phê duyệt dự án, ưu tiên NƠXH vào danh mục đầu tư trọng điểm, được hưởng chế độ phê duyệt nhanh, phê duyệt gọn, xây dựng hạ tầng xã hội, hạ tầng khung đất, khung dự án NƠXH để thu hút nhà đầu tư.

Cần có quy hoạch quỹ đất tập trung cho NƠXH

Ông Phạm Thanh Hưng, Phó Chủ tịch Tập đoàn Cen Group nêu góp ý: Một là, có quy hoạch quỹ đất tập trung cho NƠXH để đảm bảo đồng bộ, bình đẳng (thay vì cắt lẻ từ các dự án đô thị (20%);

Hai là, nên giao ngay quỹ 20% NƠXH cho Chính chủ đầu tư phát triển dự án, ko cần đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư lại nhằm đồng bộ xuất đầu tư hạ tầng, thuận tiện cho quản lý vận hành và tránh xung đột lợi ích;

Ba là, cho phép chủ đầu tư NƠXH được chủ động chọn khách hàng mua, miễn đúng đối tượng và chịu hậu kiểm dự án (nhanh chóng thu dòng tiền tái đầu tư, và góp phần giảm giá thành); Bốn là, nên có dòng sản phẩm NƠXH cho thuê và thuê mua. Có thể do Nhà nước làm chủ đầu tư; Năm là, có nguồn vốn ưu đãi ổn định lâu dài cho cả khách hàng và chủ đầu tư dự án NƠXH.

Thủ tướng Chính phủ: 10 giải pháp làm ngay để phát triển NƠXH

 

Thủ tướng phát biểu kết luận Hội nghị. (Ảnh: VGP/Nhật Bắc).

 

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao các báo cáo của Bộ Xây dựng và các Bộ, ngành, địa phương về thực trạng, kết quả thực hiện, hạn chế, bất cập, nguyên nhân và kinh nghiệm trong việc tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển NƠXH; các ý kiến rất thẳng thắn, sát với tình hình thực tế, thiết thực, các giải pháp đưa ra rất cụ thể, khả thi.

Quan điểm phát triển NƠXH

NƠXH được Nhà nước ban hành một số cơ chế, chính sách để giảm chi phí, giảm giá thành, nhưng chất lượng, tiêu chuẩn, quy chuẩn phải bảo đảm; hạ tầng giao thông, xã hội, y tế, văn hóa, giáo dục, thể thao, điện nước… phải đồng bộ, thuận lợi.

Phát triển NƠXH là một động lực phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh hiện nay, góp phần tăng đầu tư, tiêu dùng, bảo đảm an sinh, tiến bộ và công bằng xã hội, phát triển dân số, phát triển đô thị sáng – xanh - sạch - đẹp.

Đầu tư cho NƠXH là đầu tư cho sự phát triển của xã hội, của đất nước; là nhiệm vụ quan trọng của hệ thống chính trị, phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể, người dân, doanh nghiệp. Do đó, các địa phương phải thành lập Ban Chỉ đạo về phát triển NƠXH.

Thủ tướng đánh giá, vừa qua, việc xây dựng NƠXH đã có kết quả, tiến bộ, chuyển biến nhất định nhưng so với yêu cầu, mong muốn thì chưa đạt; trên địa bàn cả nước đã có 655 dự án NƠXH đã được triển khai với quy mô 593.428 căn.

Tuy nhiên, còn nhiều địa phương có kết quả thực hiện chậm so với kế hoạch đăng ký tại Đề án. Việc giải ngân nguồn vốn tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng cho NƠXH còn chậm và có khó khăn. Vẫn còn vướng mắc, khó khăn của các doanh nghiệp đầu tư NƠXH trong tiếp cận đất đai, thủ tục đầu tư xây dựng, chỉ định thầu, tín dụng, chính sách ưu đãi…

Để đạt mục tiêu đề ra, tạo chuyển biến tích cực, rõ nét sau Hội nghị, Thủ tướng chỉ rõ 10 nhóm nhiệm vụ, giải pháp với các Bộ, ngành, địa phương.

Thứ nhất, về thể chế, Bộ Xây dựng chủ trì, rà soát lại thể chế, quy trình, thủ tục vướng mắc ở điểm nào, ai giải quyết, làm trong bao lâu, khi nào có kết quả, "rõ người, rõ việc, rõ tiến độ, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm"; tại các luật, nghị định, thông tư thì cơ quan nào phải sửa và đề xuất Chính phủ, trình Quốc hội. Nhấn mạnh phải có chính sách ưu đãi, Thủ tướng yêu cầu việc này phải trình trong tháng 3, chậm nhất trong tháng 4.

Thứ hai, về quy hoạch, các địa phương phải quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch NƠXH phù hợp, chậm nhất trong quý II/2025 phải xong, nếu vướng mắc thì đề xuất. Các địa phương có kế hoạch, chủ động giao đất cho các chủ đầu tư; nghiên cứu thu hồi các dự án lãng phí, khu đất bỏ hoang nhiều năm, xử lý vướng mắc, giao cho các chủ đầu tư; giải quyết, bố trí quỹ đất đầy đủ, nhanh cho chủ đầu tư; giải phóng mặt bằng cho doanh nghiệp. Tinh thần là chủ động, sáng tạo nhưng trong sáng, công khai, minh bạch, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Thứ ba, Bộ Xây dựng rà soát lại tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức liên quan NƠXH (như chiều cao, vật liệu xây dựng…). Thủ tướng chỉ đạo cần thiết kế mẫu mã phù hợp để có thể nghiên cứu việc tiến hành sản xuất hàng loạt, sử dụng các cấu kết lắp ghép để thi công nhanh.

Thứ tư, về hạ tầng, các địa phương phải phát triển đồng bộ hạ tầng, đáp ứng yêu cầu, nếu cần thì đầu tư công; có thể chỉ định thầu đồng bộ giữa dự án NƠXH và hạ tầng, quan trọng là phải phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Thứ năm, về cơ chế vốn cho dự án NƠXH, Thủ tướng yêu cầu nghiên cứu lãi suất phù hợp; có thể tăng lãi suất phù hợp nhưng phải làm nhanh, nếu dự án kéo dài thì lãng phí thời gian, công sức, niềm tin, phải làm việc nào dứt việc đó, làm việc nào ra việc đó.

Thủ tướng cũng giao các cơ quan nghiên cứu, tổng hợp, trình Chính phủ để báo cáo cấp có thẩm quyền về đấu thầu, giao đất, mức lợi nhuận phù hợp, ưu đãi hạ tầng, thủ tục hành chính…

Thứ sáu, về huy động nguồn lực, Thủ tướng yêu cầu thành lập quỹ nhà ở quốc gia (Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc chỉ đạo Bộ Tài chính, hoàn thành trong tháng 3/2025); phê duyệt danh sách người được mua, thuê mua, thuê NƠXH trên cơ sở dữ liệu dân cư tích hợp với các tiêu chuẩn, tiêu chí; cơ chế hỗ trợ giải phóng mặt bằng của địa phương; huy động nguồn lực xã hội, người dân, hợp tác công tư; nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác qua Ngân hàng Chính sách xã hội… Ngân hàng Nhà nước không tính tín dụng cho vay nhà ở xã hội vào "room” tín dụng của các ngân hàng.

Thứ bảy, Văn phòng Chính phủ chủ trì, rà soát, cắt giảm ít nhất 30% thủ tục hành chính trong năm 2025. Người có nhu cầu phải chờ 5 năm, 10 năm mới có NƠXH thì không có tác dụng nhiều.

Thứ tám, Bộ Xây dựng giao Hội Kiến trúc sư Việt Nam tổ chức cuộc thi thiết kế kiến trúc NƠXH, với giải thưởng từ ngân sách Nhà nước, triển khai trước ngày 30/4/2025. Nghiên cứu giao cho các doanh nghiệp lớn triển khai, góp phần phát triển các ngành Công nghiệp phục vụ NƠXH như: Sản xuất cấu kiện thép, bê tông…

Thứ chín, Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Thứ mười, các cơ quan báo chí truyền thông đẩy mạnh các chương trình thúc đẩy NƠXH, tạo động lực, truyền cảm hứng cho toàn xã hội, người dân, doanh nghiệp, biểu dương những cách làm hay, kinh nghiệm tốt…

Phải trình các chính sách ưu đãi trong tháng 3, chậm nhất trong tháng 4

Về các kiến nghị, Thủ tướng giao Văn phòng Chính phủ tổng hợp, báo cáo để Chính phủ đề xuất có thẩm quyền với các nội dung vượt thẩm quyền của Chính phủ, trong đó có đề xuất ban hành Nghị quyết của Chính phủ để thí điểm chỉ định thầu trong thực hiện dự án NƠXH.

Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp triển khai các dự án NƠXH thực hiện đúng quy định, không để xảy ra tiêu cực, tham nhũng. Đối với các dự án NƠXH đã lựa chọn chủ đầu tư, đề nghị các chủ đầu tư khẩn trương hoàn thiện các thủ tục pháp lý để khởi công xây dựng theo các đồ án quy hoạch và chấp thuận chủ trương đầu tư đã được phê duyệt.

Khi triển khai các dự án NƠXH cần bảo đảm chất lượng tốt nhất, đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật (điện, đường, nước sạch…), đầu tư đồng bộ hạ tầng xã hội (như: trường học, mầm non, vườn hoa, công viên, khu vui chơi, nhà văn hóa…). Sau khi khởi công dự án NƠXH cần nhanh chóng cung cấp, công bố công khai, đầy đủ các thông tin liên quan đến dự án để người dân biết đăng ký mua, thuê mua, thuê.

Khẩn trương triển khai khởi công, đảm bảo tiến độ hoàn thành các công trình trên quỹ đất 20% cho NƠXH. Các chủ đầu tư dự án khu công nghiệp khẩn trương triển khai xây dựng nhà lưu trú đảm bảo chỗ ở cho công nhân trong khu công nghiệp.

Cùng với đó, chủ động rà soát đối tượng, điều kiện, đăng ký với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để được công bố trong danh mục vay vốn ưu đãi từ gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng.

Thủ tướng cũng yêu cầu nghiên cứu quy định các doanh nghiệp, tổ chức nước ngoài được mua, thuê NƠXH cho công nhân, người lao động, tinh thần là lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ.

Với các địa phương, Thủ tướng yêu cầu đối với các dự án đã khởi công xây dựng thì phải quyết tâm hoàn thành, đưa vào sử dụng ngay trong năm 2025. Các địa phương có nhu cầu về nhà ở xã hội lớn, đặc biệt là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, nâng cao trách nhiệm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, gương mẫu, đi đầu trong việc thúc đẩy phát triển NƠXH, hoàn thành mục tiêu được giao tại Đề án. Riêng Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội, mỗi địa phương phải hoàn thành 100 nghìn căn hộ tới năm 2030 (chỉ tiêu hiện tại là Thành phố Hồ Chí Minh gần 67 nghìn căn, Hà Nội gần 45 nghìn căn).

Cùng với đó, thực hiện nghiêm quy định về việc dành quỹ đất làm nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp và 20% quỹ đất ở trong các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị để đầu tư phát triển NƠXH theo pháp luật.

Tại các địa phương có nhu cầu NƠXH lớn phải quy hoạch, bố trí các dự án NƠXH độc lập tại các vị trí phù hợp, thuận tiện, có quy mô phù hợp, đầy đủ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội; bố trí kinh phí, tổ chức giải phóng mặt bằng tạo quỹ đất sạch làm NƠXH để triển khai các thủ tục lựa chọn chủ đầu tư.

Chỉ đạo quyết liệt tháo gỡ vướng mắc trong việc phối hợp công tác của các Sở, ngành, quận, huyện, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính về đầu tư xây dựng NƠXH (lập, phê duyệt dự án, lựa chọn chủ đầu tư, giao đất, cho thuê đất, giải phóng mặt bằng…) để hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp triển khai đầu tư xây dựng dự án NƠXH.

Khẩn trương xây dựng, ban hành kế hoạch thực hiện phát triển NƠXH hàng năm và 05 năm; căn cứ chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở và chỉ tiêu hoàn thành NƠXH được Thủ tướng Chính phủ giao để bố trí ngân sách địa phương thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng để có quỹ đất sạch phát triển NƠXH.

Cân đối, bố trí nguồn vốn ngân sách địa phương để ủy thác theo thẩm quyền cho Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay mua, thuê mua NƠXH, xây dựng, cải tạo, sửa chữa nhà ở. Phải trình các chính sách ưu đãi trong tháng 3, chậm nhất trong tháng 4/2025.

Thủ tướng cũng chỉ đạo Bộ Công an vào cuộc, xử lý nghiêm các vụ việc lừa đảo, vi phạm pháp luật trong phát triển NƠXH.