Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị phát biểu tại Hội nghị.

Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến, với sự tham dự của đại diện lãnh đạo các Bộ, Ban, ngành liên quan, các sở Xây dựng các địa phương, doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng NƠXH…

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết: Trong nhiều năm vừa qua, việc chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm và xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Dưới sự chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng với sự tham gia tích cực, cố gắng của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là vai trò của các địa phương, các doanh nghiệp đã giúp cho hàng trăm nghìn hộ gia đình thu nhập thấp (TNT) và hàng trăm nghìn công nhân được cải thiện nhà ở, có chỗ ở ổn định, an toàn.

Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện các chính sách về NƠXH cũng đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế cần được khắc phục như: Việc quy hoạch bố trí quỹ đất phát triển NƠXH; Cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển NƠXH, nhà ở cho công nhân; Trách nhiệm của Nhà nước trong việc bố trí nguồn vốn ưu đãi cho vay để phát triển NƠXH; Sự quan tâm của chính quyền địa phương, của doanh nghiệp trong việc chăm lo nhà ở cho người dân, đặc biệt là đối tượng TNT khu vực đô thị, công nhân KCN…

Từ những khó khăn vướng mắc nêu trên, Bộ Xây dựng đã trình và Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 338/QĐ-TTg ngày 03/4/2023 phê duyệt Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn NƠXH cho đối tượng TNT, công nhân KCN giai đoạn 2021 - 2030”.

Mục tiêu của Đề án phấn đấu đến năm 2030, tổng số căn hộ các địa phương hoàn thành khoảng 1.062.200 căn. Trong đó, giai đoạn 2021 - 2025 hoàn thành khoảng 428.000 căn; giai đoạn 2025 - 2030 hoàn thành khoảng 634.200 căn.

Đề án đồng thời giao chỉ tiêu hoàn thành NƠXH cụ thể cho các địa phương trong từng giai đoạn (2022 – 2025 và 2025 – 2030); đề ra các giải pháp đồng bộ để các Bộ, ngành Trung ương, địa phương, doanh nghiệp triển khai.

Để đảm bảo việc triển khai, thực hiện Đề án đạt mục tiêu đề ra, Bộ Xây dựng tổ chức Hội nghị này nhằm kịp thời tháo gỡ các khó khăn vướng mắc và có các giải pháp thực hiện hiệu quả trong thời gian tới.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đề nghị: Các tham luận tại Hội nghị cần đi thẳng vấn đề, đánh giá đúng thực trạng kết quả đã triển khai trong thời gian qua, các tồn tại, hạn chế, chỉ rõ các nguyên nhân còn tồn tại và mạnh dạn đề xuất các giải pháp thiết thực, hiệu quả nhất là các giải pháp huy động mọi nguồn lực từ xã hội cùng tham gia với sự hỗ trợ của nhà nước để thúc đẩy việc phát triển NƠXH nhằm đạt mục tiêu của Đề án. Trong đó, tập trung vào các vấn đề liên quan đến thể chế chính sách, các thủ tục đất đai đầu tư – xây dựng, cải cách thủ tục hành chính...

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh thông tin một số kết quả thực hiện triển khai Đề án.

Cũng tại Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh thông tin một số nội dung chính của Đề án. Theo đó, ngay sau khi Đề án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 338/QĐ-TTg ngày 03/4/2023, các Bộ, ngành đã căn cứ theo các nhiệm vụ được giao, tập trung triển khai Đề án.

Cụ thể, Bộ Xây dựng đã hoàn thiện dự thảo Luật nhà ở (sửa đổi) và đã được Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV.

Theo đó, Bộ Xây dựng đã đề xuất Chính phủ trình Quốc hội cho phép các chính sách về NƠXH (quy định tại chương VI dự thảo Luật) có hiệu lực sớm sau khi Luật nhà ở (sửa đổi) có hiệu lực thi hành (dự kiến từ 01/01/2024).

Các chính sách này bao gồm: Đối tượng, điều kiện thụ hưởng; việc quy hoạch, dành quỹ đất phát triển NƠXH; việc lựa chọn chủ đầu tư dự án; trình tự thủ tục thực hiện dự án; các cơ chế chính sách ưu đãi của Nhà nước…

Đồng thời dự thảo luật cũng có chính sách riêng về nhà lưu trú công nhân, nhà ở dành cho lực lượng vũ trang để có cơ chế khuyến khích, ưu đãi phát triển.

Bộ Xây dựng ban hành Thông tư số 03/2023/TT-BXD sửa đổi Thông tư 09/2021/TT-BXD, cho phép các dự án chưa có quy hoạch chi tiết thì được sử dụng quy hoạch phân khu hoặc quy hoạch chung tại những khu vực không yêu cầu lập quy hoạch phân khu để đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư dự án.

Bộ Xây dựng cũng đã chủ động phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Chính sách xã hội và Bộ, ngành liên quan đôn đốc, hướng dẫn địa phương thực hiện Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30/01/2022 của Chính phủ về chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và Nghị định số 31/2022/NĐ-CP ngày 20/5/2022 của Chính phủ. Trong đó, có 02 gói hỗ trợ phát triển NƠXH. Đó là Gói hỗ trợ cho khách hàng cá nhân vay mua, thuê mua NƠXH, xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội với tổng nguồn vốn cho vay tối đa là 15.000 tỷ đồng (đến nay đã giải ngân 4.381/15.000 tỷ đồng cho khoảng 12.200 khách hàng) và Gói hỗ trợ lãi suất 2% cho chủ đầu tư dự án NƠXH, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư thông qua các ngân hàng thương mại theo quy định của Nghị định số 31/2022/NĐ-CP.

Cùng với đó, trong phối hợp triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng, Bộ Xây dựng đã có Văn bản số 1551/BXD-QLN hướng dẫn về xác định danh mục dự án, đối tượng, điều kiện vay ưu đãi của gói tín dụng này. Theo đó, để giảm bớt thủ tục, đầu mối, Bộ Xây dựng đã ủy quyền cho UBND cấp tỉnh chịu trách nhiệm xem xét, kiểm tra các thủ tục pháp lý, lập danh mục dự án xây dựng NƠXH, nhà ở cho công nhân tại KCN, cải tạo, xây dựng lại chung cư để công bố công khai trên cổng thông tin điện tử của UBND cấp tỉnh, để các Ngân hàng có cơ sở áp dụng cho vay.

Về phía Ngân hàng Nhà nước, thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ giao tại Nghị quyết số 33/NQ-CP, trong việc triển khai gói tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng cho cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án NƠXH, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ vay với lãi suất trong thời gian ưu đãi thấp hơn 1,5 - 2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn VND bình quân của các Ngân hàng thương mại Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp với Bộ Xây dựng ban hành Văn bản số 2308/NHNN-TD hướng dẫn triển khai Chương trình, trong đó có các nội dung về nguyên tắc, thời gian triển khai, thời gian ưu đãi, lãi suất…

Ngân hàng Chính sách xã hội đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 486/QĐ-TTg quy định mức lãi suất cho vay ưu đãi tại Ngân hàng Chính sách xã hội áp dụng đối với các khoản vay có dư nợ để mua, thuê mua NƠXH, xây dựng mới hoặc cải tạo sửa chữa nhà để ở, theo đó lãi suất là 4,8%/năm trong giai đoạn từ nay đến hết năm 2024…

Theo tổng hợp báo cáo của các địa phương, trong giai đoạn 2021 - 2025, hiện đã hoàn thành 19.516 căn, đang tiếp tục triển khai khoảng 288.500 căn. Như vậy, để hoàn thành mục tiêu ngắn hạn đến 2025, bên cạnh việc hoàn thành đầu tư xây dựng 288.500 căn hộ đang triển khai, thì phải mở mới và hoàn thành đầu tư xây dựng khoảng 120.000 căn.

Toàn cảnh Hội nghị.

Tại Hội nghị, đại diện các Bộ, ngành, địa phương đã báo cáo tình hình triển khai đề án và các giải pháp về mặt cơ chế, chính sách cũng như đề xuất, kiến nghị giải pháp tháo gỡ các bất cập, vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án NƠXH như quy hoạch, trình tự thủ tục đầu tư xây dựng, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, nguồn vốn dài hạn với lãi suất ưu đãi…

Phát biểu kết luận Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đánh giá cao các ý kiến rất cụ thể, đầy đủ của các Bộ ngành, địa phương về thực trạng kết quả thực hiện và hạn chế, bất cập của trong việc thực hiện chính sách phát triển NƠXH cho các đối tượng TNT, công nhân và người lao động trong KCN, khu chế xuất; để từ đó đề xuất giải pháp thúc đẩy phát triển NƠXH nhằm đạt mục tiêu của Đề án.

Nhằm khắc phục những tồn tại, bất cập nêu trên và tiếp tục thúc đẩy phát triển NƠXH cho công nhân, người TNT trong thời gian tới, Bộ Xây dựng đề nghị các Bộ, ngành sớm triển khai các nhiệm vụ đã được Thủ tướng Chính phủ giao tại Đề án và đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cùng phối hợp, triển khai các nhiệm vụ, giải pháp trong đó phải triển khai lập, phê duyệt kế hoạch triển khai cụ thể cho việc đầu tư các dự án xã hội theo từng năm và theo từng giai đoạn; quy hoạch, bố trí các dự án NƠXH tại các vị trí phù hợp; cân đối bố trí ngân sách địa phương để khuyến khích, kêu gọi các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển NƠXH trên phạm vi địa bàn…