Xây dựng nông thôn mới (NTM) là chủ trương lớn của Đảng, là chương trình mục tiêu quốc gia của Chính phủ, là cuộc vận động lớn, có ý nghĩa quan trọng cả trước mắt và lâu dài. Quy hoạch được xác định là tiêu chí quan trọng nhằm mục đích hình thành hình thái làng xã NTM, bền vững trong xây dựng, nâng cao đời sống nhân dân. Chương trình MTQG xây dựng NTM mới giai đoạn 2021-2025 được xây dựng có nhiều nội dung liên quan đến xây dựng NTM gắn với với quá trình đô thị hóa. Công tác quy hoạch xây dựng nông thôn gắn với quá trình đô thị hóa là định hướng xuyên suốt trong xây dựng và phát triển nông thôn giai đoạn 2021-2025, đến năm 2030 theo mục tiêu của Nghị quyết số 19-NQ/TW, ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Hội nghị toàn quốc về Quy hoạch xây dựng nông thôn mới gắn với quá trình đô thị hoá giai đoạn 2021-2025

Ngày 17/2/2023, tại Hải Phòng, Hội nghị toàn quốc về Quy hoạch xây dựng nông thôn mới gắn với quá trình đô thị hoá giai đoạn 2021-2025 đã được tổ chức. Tham dự Hội nghị về phía Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn có Đ/c Lê Minh Hoan –Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT, Đ/c Trần Thanh Nam, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT, Ủy viên Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình MTQG; về phía Bộ Xây dựng có Đ/c Nguyễn Tường Văn, Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Ủy viên Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình MTQG; Đ/c Nguyễn Đức Thọ - Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng cùng các đại biểu đến từ các Bộ, Ngành, các cơ quan Trung ương và địa phương.

Vừa qua, các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các cơ quan liên quan đã nghiêm túc thực hiện và triển khai nhiều giải pháp thiết thực, tạo được sự chuyển biến rõ nét và đạt được nhiều kết quả quan trọng trong công tác lập, quản lý quy hoạch NTM, xây dựng NTM đã đạt được thành tựu to lớn trong những năm qua làm thay đổi rõ rệt diện mạo nông thôn.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn phát biểu tại Hội nghị về những định hướng quy hoạch xây dựng nông thôn mới gắn với quá trình đô thị hoá trong thời gian tới

Tuy nhiên, tại các địa phương, việc triển khai quy hoạch còn hạn chế, đặc biệt việc bảo vệ, phát huy không gian kiến trúc truyền thống, bảo vệ di tích văn hóa lịch sử. Hơn nữa, quá trình đô thị hóa với tốc độ nhanh, ảnh hưởng không nhỏ đến các vùng ven đô, vùng nông thôn, dẫn đến sự thay đổi về mặt xã hội, văn hoá, lối sống ở nông thôn nhanh chóng tác động đến các vấn đề xây dựng. Để khắc phục những hạn chế trên, một trong những giải pháp được nhiều địa phương triển khai là nâng cao năng lực cho cán bộ, công chức (CBCC) quản lý nhà nước về quy hoạch nông thôn cấp huyện xã, đáp ứng mục tiêu xây dựng NTM bởi đội ngũ CBCC huyện, xã có vai trò quan trọng trong tổ chức thực hiện những chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, đặc biệt là thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM nói chung và thực hiện công tác quản lý nhà nước về quy hoạch nông thôn cấp huyện, xã nói riêng.

Việc đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ CBCC huyện, xã về quy hoạch NTM là việc làm cấp thiết và cũng đã được các địa phương đặc biệt quan tâm trong nhiều năm qua. Thông qua đào tạo, bồi dưỡng CBCC sẽ được trang bị kiến thức, kỹ năng, phương pháp thực hiện nhiệm vụ, công vụ của cán bộ quản lý nhà nước, góp phần xây dựng đội ngũ CBCC quản lý nhà nước chuyên nghiệp, có đủ năng lực xây dựng nền hành chính tiên tiến, hiện đại, đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, do việc nhận thức về nhu cầu bồi dưỡng của CBCC cấp xã đáp ứng yêu cầu xây dựng NTM chưa phù hợp với yêu cầu chức trách, nhiệm vụ của các nhóm đối tượng nên việc tham gia các chương trình bồi dưỡng chủ yếu là để đáp ứng các tiêu chuẩn chức vụ, chức danh mà chưa thực sự gắn với yêu cầu công việc của từng vị trí việc làm theo chức danh. Chương trình, nội dung, tài liệu  bồi dưỡng chưa phù hợp với yêu cầu đối tượng người học, còn trùng lặp, nặng về lý thuyết; chưa chú trọng bồi dưỡng kỹ năng lãnh đạo, quản lý, điều hành xây dựng NTM. Ý thức, trách nhiệm học tập của một bộ phận CBCC xã có phần còn hạn chế, không ít CBCC xã tham gia các khóa bồi dưỡng chủ yếu nhằm để đủ tiêu chuẩn về bằng cấp, chứng chỉ theo quy định, xem nhẹ việc cập nhật kiến thức, kỹ năng cần thiết cho xây dựng NTM. Tình hình đó ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng thực hiện Chương trình xây dựng NTM, do vậy, để đạt được mục tiêu xây dựng NTM trong giai đoạn tiếp theo cần đổi mới, nâng cao chất lượng bồi dưỡng CBCC xã.

TS. Trần Hữu Hà – Giám đốc Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị - Bộ Xây dựng khẳng định: Cần hoàn thiện thể chế, chính sách bồi dưỡng CBCC huyện, xã đáp ứng yêu cầu xây dựng NTM

Trong bài tham luận tại Kỷ yếu Hội nghị toàn quốc về Quy hoạch xây dựng nông thôn mới gắn với quá trình đô thị hoá giai đoạn 2021-2025, TS. Trần Hữu Hà – Giám đốc Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị - Bộ Xây dựng khẳng định: Cần hoàn thiện thể chế, chính sách bồi dưỡng CBCC huyện, xã đáp ứng yêu cầu xây dựng NTM. Trên cơ sở các quy định của Chính phủ và Bộ Nội vụ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương xây dựng, ban hành các văn bản chỉ đạo, điều hành và có chế độ khuyến khích CBCC xã nâng cao trình độ, năng lực công tác để đáp ứng trực tiếp yêu cầu, nhiệm vụ trong từng lĩnh vực được phân công. Đồng thời, xây dựng kế hoạch, đề án đào tạo, bồi dưỡng CBCC xã, bảo đảm đáp ứng đủ tiêu chuẩn CBCC cấp xã theo quy định tại Thông tư số 13/2019/TT-BNV ngày 06/11/2019 của Bộ Nội vụ.

Cần có quy định và hướng dẫn xây dựng các chương trình, tài liệu bồi dưỡng theo yêu cầu của vị trí việc làm, kiến thức, kỹ năng lãnh đạo, quản lý cấp xã phù hợp. Nội dung chương trình, tài liệu bảo đảm kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, kiến thức, kinh nghiệm, tránh trùng lắp với các chương trình, tài liệu khác và phải bổ sung, cập nhật phù hợp tình hình thực tế; chú ý bồi dưỡng kỹ năng giải quyết các tình huống thực tế, nhất là đối với CBCC xã là người dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, miền núi thuộc các đối tượng đặc thù cần có chương trình bồi dưỡng thích hợp, hiệu quả. Cần quy định cụ thể về điều kiện, tiêu chuẩn của đội ngũ giảng viên tham gia bồi dưỡng đội ngũ CBCC; quy định cụ thể cơ chế đánh giá hiệu quả công tác bồi dưỡng CBCC sau mỗi khóa bồi dưỡng…

          Tại Hội nghị Quy hoạch xây dựng nông thôn mới gắn với quá trình đô thị hoá giai đoạn 2021-2025, trong nghiên cứu từ đề tài cấp Nhà nước về “Giải pháp quy hoạch-kiến trúc nông thôn phục vụ xây dựng NTM ứng phó với thiên tai, BĐKH giai đoạn 2021-2025”, PGS, TS Nguyễn Vũ Phương – Phó Giám đốc Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị - Bộ Xây dựng cũng nhấn mạnh: Cần quan tâm đào tạo nguồn nhân lực cho các tỉnh, nâng cao nhận thức của các nhà tư vấn lập quy hoạch, đội ngũ cán bộ công chức, viên chức quản lý quy hoạch xây dựng NTM về biến đổi khí hậu. Tăng cường phối hợp cùng các cơ quan chức năng tổ chức các lớp tập huấn, tuyên truyền, trang bị kiến thức cho người dân, cộng đồng, xây dựng các hệ thống cảnh báo ở những vùng thường xuyên hứng chịu thiên tai.

PGS,TS. Nguyễn Vũ Phương – Phó Giám đốc Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị - Bộ Xây dựng nhấn mạnh: Quan tâm đào tạo nguồn nhân lực quản lý quy hoạch NTM cho các tỉnh là một nhiệm vụ trọng tâm trong thời kỳ tới

Như vậy, đẩy mạnh công tác bồi dưỡng đi đôi với nâng cao chất lượng bồi dưỡng đội ngũ CBCC huyện, xã vững mạnh về chính trị, có đạo đức, lối sống trong sạch, có trình độ và năng lực đáp ứng yêu cầu xây dựng NTM là một trong những yêu cầu bức thiết hiện nay.