Một khu đất đã được phân lô để bán. (Ảnh minh họa: Mạnh Khánh/TTXVN).

Hiện tượng các tổ chức, cá nhân mua bán, chuyển nhượng bất động sản ghi 2 giá (giá mua bán thực tế cao hơn trên hợp đồng công chứng) diễn ra khá phổ biến đã và gây thất thu lớn cho ngân sách nhà nước.

Trước tình hình trên, ngành thuế đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, khuyến cáo người nộp thuế cần thực hiện trung thực trong việc kê khai giá thực tế để bảo vệ chính quyền lợi của bản thân.

Thực tế trong hoạt động chuyển nhượng bất động sản hiện vẫn tồn tại song song 2 loại hợp đồng là hợp đồng chuyển nhượng bất động sản có công chứng chứng thực theo quy định với giá nhà đất khai thấp hơn nhiều so với giá đất thực tế giao dịch để làm thủ tục đăng ký biến động và hợp đồng viết tay do hai bên tự ký ghi theo giá thực tế giao dịch để phòng ngừa khi tranh chấp.

Nhiều trường hợp hồ sơ mới trúng đấu giá đất sau khi có giấy chứng nhận đã làm hợp đồng bán lại giá thấp hơn nhiều giá trúng đấu giá hoặc bằng giá của Ủy ban nhân dân.

Ngoài ra, còn có hợp đồng chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai thì giá trị Hợp đồng mua bán nhà ở, công trình xây dựng trong tương lai của bên thứ 2 cho bên thứ 3 cũng chỉ ngang bằng giá đã mua của chủ đầu tư hoặc khi đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất thì người nộp thuế sẵn sàng khai báo giá bán thấp hơn giá của chủ đầu tư. Điều này không phản ánh đúng bản chất các giao dịch bất động sản, đồng thời gây thất thu cho ngân sách nhà nước.

Để đẩy mạnh quản lý hoạt động chuyển nhượng bất động sản, Bộ Tài chính đã có công văn gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Bộ Công an; Bộ Tư pháp để phối hợp triển khai đồng bộ các giải pháp chống thất thu trong hoạt động này.

Bộ Tài chính, cơ quan thuế các cấp đã hướng dẫn người dân, doanh nghiệp kê khai đúng giá chuyển nhượng làm căn cứ tính thuế theo quy định của pháp luật. Bộ Tài chính cũng đã chỉ đạo Tổng cục Thuế yêu cầu cơ quan thuế tăng cường phối hợp với các cơ quan, ban ngành địa phương trong quản lý đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản, đặc biệt tăng cường việc xử lý hình sự đối với hành vi trốn thuế liên quan đến hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản.

Tổng cục Thuế đã thực hiện một số biện pháp để thu thập chứng cứ xác minh giá chuyển nhượng như xác minh với các Văn phòng công chứng về hợp đồng đặt cọc, hợp đồng khác giá khai thuế, Phụ lục hợp đồng với giá điều chỉnh; xác minh qua ngân hàng các thông tin về giao dịch liên quan chuyển nhượng bất động sản, vay để mua bất động sản...

Theo Tổng cục Thuế, trong 3 tháng đầu năm 2022, kết quả thu từ thuế thu nhập cá nhân của hoạt động chuyển nhượng bất động sản đạt 8.209 tỷ đồng; tăng 63% so với 3 tháng đầu năm 2021 (tương ứng tăng 3.200 tỷ đồng).

Trong thời gian tới, cơ quan thuế cho biết sẽ chủ động phối hợp cung cấp cơ sở dữ liệu mà người nộp thuế đã kê khai thuế trong trường hợp có phát sinh phát biến động về giá cao hơn giá Ủy ban nhân dân đã ban hành (bao gồm cả hệ số điều chỉnh giá đất) cho cơ quan tài nguyên môi trường để cơ quan này phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát và kịp thời tham mưu cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định ban hành Bảng giá đất cũng như hệ số điều chỉnh giá đất sát với giá giao dịch thực tế trên thị trường theo quy định của pháp luật.

Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế cũng chỉ đạo cơ quan thuế không được gây khó khăn, phiền hà cho người nộp thuế trong quá trình xử lý hồ sơ chuyển nhượng bất động sản, đồng thời chỉ đạo, quán triệt các phòng, đội tham gia vào xử lý hồ sơ chuyển nhượng bất động sản thực hiện nghiêm túc các quy định về trình tự, thủ tục xử lý hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính và quy trình làm việc trực tiếp với người nộp thuế theo quy định tại Quy chế tiếp công dân tại cơ quan thuế các cấp và Quy trình tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính thuế của người nộp thuế theo cơ chế một cửa liên thông.

Về lâu dài, ngành thuế sẽ tham mưu cho các cơ quan chức năng sửa đổi các chính sách pháp luật để hoàn thiện cơ sở pháp lý để quản lý đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản.

Tổng cục Thuế cũng nhấn mạnh đối với các trường hợp cố tình vi phạm, cần chuyển hồ sơ sang cơ quan công an điều tra, xử lý nghiêm, đảm bảo công khai minh bạch trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản./.